Βασίλης Πολύζος, Ο ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΕΛΛΗΝ ΚΑΙ Η ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΝ

Ο ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΕΛΛΗΝ ΚΑΙ Η ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΤΟΥ ΝΤΟΝ

Σε μια επίσκεψή μου στη Μόσχα πριν από κάμποσα χρόνια, (με την συγκυρία της συμμετοχής μου ως Νομικού Συμβούλου της ΔΕΠΑ στην ομάδα διαπραγματεύσεων για θέματα των συμβάσεων φυσικού αερίου με τη ρωσική GAZPROM) είχα τη μεγάλη χαρά και την τιμή να ξεναγηθώ στην περίφημη κρατική Γκαλερί Τρετιάκοφ (Третьяковская Галерея), την πλουσιότερη στον κόσμο σε έργα ρώσικης ζωγραφικής πινακοθήκη.

Δεν θα αναφερθώ στα ονόματα των μεγάλων ρώσων καλλιτεχνών και στα απροσμέτρητα εκθέματα που στεγάζονται στην Πινακοθήκη αυτή. Θα ήταν άλλωστε ματαιοπονία.
Θα αναφερθώ μόνο (και λόγω της ημέρας) στο δέος με το οποίο η ξεναγός μας οδήγησε στην ειδική αίθουσα (και με ειδική άδεια) στην οποία φυλάσσονται τα πιο πολύτιμα κατά την άποψή τους
εκθέματα, δηλαδή αγιογραφίες, τόσο οι πιο παλιές φερμένες από το 12ο αιώνα από την Κωνσταντινούπολη, όσο και αυτές που ιστόρησαν, ακολουθώντας και μεγαλύνοντας τη δόξα αυτής της ιερής τέχνης, οι λαμπροί ρώσοι αγιογράφοι -και σπουδαιότεροι ανάμεσά τους ένας Έλληνας ζωγράφος και φιλόσοφος, ο Θεοφάνης (Феофан Грек) , 14ος αι., και ο μέγιστος πάντων, μαθητής του Θεοφάνη, ο Αντρέι Ρουμπλιόφ (1360 – 1430;). Με το θέμα σχετική η αριστουργηματική ταινία του Αντρέι Ταρκόφσκι «Αντρέι Ρουμπλιόφ».

(Να σημειώσω, ότι ο Θεοφάνης ο Έλλην δεν πρέπει να συγχέεται με τον μεταγενέστερο επίσης σπουδαίο αγιογράφο τον Θεοφάνη Μπαθά τον Κρήτα (16ος αι.) που ιστόρησε τον νάρθηκα του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά στα Μετέωρα και επίσης στα μοναστήρια του Αγίου Όρους, σχετικό το ντοκιμαντέρ μου Θεοφάνης ο Κρης, ΕΡΤ 1 1986).

ΕΙΚΟΝΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΕΔΩ (από τα εκθέματα της Γκαλερί Τρετιάκοφ):
Η Παρθένος του Ντον (έργο του Θεοφάνη του Έλληνα, χρονολ. περί το 1390). Ξύλο, τέμπερα, διαστάσεις 86 Χ 67 εκ.
Β.Π. 15 Αυγούστου 2015