12+1 μοναχικά ποιήματα: λόγος κατηχητικός / Salome V, the Dancer

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΟΛΥΖΟΣ

λόγος κατηχητικός

λόγος παρελθών και λόγος μέλλων
ορίζουν το παράλογο παρόν

οι άνθρωποι που ξέραμε
οι φίλοι γύρω από μια φωτιά
τι έγιναν;
λέξεις κομμένες στα δύο;
νευρική βροχή εγχόρδων;
καμπάνες μικροσκοπικές
με ασημένιο γέλιο;
ο δρόμος έφυγε δια ξηράς
άφησε πάντως λάσπη αρκετή
για τα πέταλα των αλόγων
μαζί πήραν των ομματιών τους
οι τρεις θείες γνωστού μας ποιητή
τα ονόματά τους ως συνήθως
Ευτέρπη Ευφροσύνη Ευάδνη
ίσως και κάποια άλλα σ’ άλλον τόμο
πάντως ήταν γνωστές στους παροικούντες
για τα παρθενικά φιογκάκια τους
για τις πρώιμες πασχαλιές τους
για τον εσπερινό αυνανισμό τους
και τώρα ταξιδεύουν προς δυσμάς
ανήμερα Ελπίδος Πίστεως κι Αγάπης
με άμαξα μουσείου τύπου Βικτωρίας
έμεινε λοιπόν ο κήπος έρημος
χωρίς ελληνικούς υάκινθους
τα σύνεργα της μαγικής παρατημένα
αν πέσει ό μη γένοιτο βαρύς χειμώνας
ναι μεν θα φουσκώσουν τα πηγάδια μας
όμως θα κάψουμε τα τελευταία βιβλία μας
θα κάψουμε τους διαλογισμούς μας
θα κάψουμε τα εις εμαυτόν τα de profundis μας
που περιφέραμε από δωμάτιο σε δωμάτιο
θα κάψουμε εν ανάγκη
και το μικρό παιδί του γείτονα
που το χαϊδεύαμε με πατρική στοργή
στις εορτές των νηστειών

Βασίλης Πολύζοςλόγος κατηχητικόςαπό το βιβλίο
12+1 μοναχικά ποιήματαΕΡΙΦΥΛΗ 2005

Salome Virgin, the Dancerμια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου2005

ανησυχία

ανησυχία

πρωί πρωί
κάποιοι έσκαβαν έξω απ’ το παράθυρό μου
ακούμπησαν στον τοίχο μια επιγραφή
αναπαύου εν ειρήνη
τόσο ειρωνικό σκέφτηκα
ακόμα δε μέτρησα
τις μολυβιές στο περβάζι της πόρτας
όπου ο πατέρας μου
σημείωνε κάθε τρίμηνο
την ανάπτυξή μου καθ’ ύψος
ερήμην της Ιστορίας
αν είχα τουλάχιστον
ένα άλογο με αχνιστή ανάσα
στην παγωνιά
ή μια μηχανή εξακοσίων ίππων
αν γινόμουνα δέντρο
ή βουνό διαβασμένο ανάποδα
θα έδινα το βασίλειό μου
για μια Κίνα
εποχής Τσ’ ιν Σιχ-χουάνγκ-τι
με δέουσα βεβαίως προσοχή
στους δρόμους με τα περίτεχνα φαναράκια

ανησυχία© Βασίλης Πολύζος 2004
ο Αιμίλιος ως δέντρο ερήμην της Ιστορίαςεικαστικό του Βασίλη Πολύζου 2011

Marc Chagall, Πάνω από την πόλη / Βασίλης Πολύζος, remissio peccatorum

remissio peccatorum

Κύριε Κύριε
το πέλαγος πολύ των ανομημάτων μας.
Πώς παρεξέκλιναν της ευθείας οδού
αυτές οι ροδοδάφνες;
Πώς ταξιδεύουν χωρίς άδεια απόπλου
οι χαρταετοί της Καθαρής Δευτέρας;
Ποιος έσπειρε τόση ανυπακοή
στο πρωινό φως του Μάρτη;

Επληθύνθησαν τα ζιζάνια στην αλάνα
τυλίγουν γύρω τους τα σύννεφα με ανέμελες περιστροφές
παίζουν σκαμπίλια με τον άνεμο
κλέβουν τον ήλιο μέσα από τα χέρια του τερματοφύλακα.
Άγουρες πέτρες πιάνουν στα δίχτυα τους
μικρές φλεβίτσες χλωροφύλλη
όπου να ’ναι θα δέσουν παράνομο καρπό.

Αμαρτωλοί άνθρωποι
εις μάτην διδάχτηκαν την Έπαρση των Κτηρίων
την Ευταξία των Φυτωρίων
τη Χρηστομάθεια των Σημάτων.
Μελετούν κρυφά τον Πορτολάνο των Ονείρων
βαδίζουν σκολιά μονοπάτια
εμπιστεύονται τις τσουκνίδες και το άγριο μέλι.

Παντεπόπτα Υπολογιστή
άφες αυτοίς.
Εσύ συνέταξες την άλγεβρα των λουλουδιών
τις εξισώσεις των οριζόντων
τα ολοκληρώματα των επαναστάσεων.
Πώς να ξεφύγουν απ’ το άγρυπνο μάτι σου;

remissio peccatorum, ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από τη συλλογή DIZZILAND, εκδ. ΕΡΙΦΥΛΗ 2001

εικόνα:
Mark Chagall (1887-1985)
Πάνω από την πόλη (1914-18)
Λάδι σε μουσαμά (142Χ198 εκ.)
Tertyakov Gallery, Μόσχα

ιερά τέρατα

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΟΛΥΖΟΣ
ιερά τέρατα

ιερά τέρατα
καταβροχθίζουν ποίηση
στο υπόγειο
συνοδεία πιάνου
για τέσσερα χέρια
τριών δακτύλων το καθένα

στο πεζοδρόμιο
ένα κοπάδι λαθραίοι στιχουργοί
εκ Νιγηρίας
περιμένουν ν’ ανάψει πράσινο

τ’ ανοιξιάτικο φως από μόνο του
δεν δικαιολογεί
τροχαϊκούς βηματισμούς

ιερά τέρατα
από το βιβλίο Κρεολή Σελήνη
του Βασίλη Πολύζου
εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2003

ιερά τέρατα, εικαστικό του Βασίλη Πολύζου 2012

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ, Το σπίτι κοντά στη θάλασσα

              ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν. Έτυχε
να 'ναι τα χρόνια δίσεχτα˙ πολέμοι χαλασμοί ξενιτεμοί ˙
κάποτε ο κυνηγός βρίσκει τα διαβατάρικα πουλιά
κάποτε δεν τα βρίσκει˙ το κυνήγι
ήταν καλό στα χρόνια μου, πήραν πολλούς τα σκάγια˙
οι άλλοι γυρίζουν ή τρελαίνονται στα καταφύγια.

Μη μου μιλάς για τ' αηδόνι μήτε για τον κορυδαλλό
μήτε για τη μικρούλα σουσουράδα
που γράφει νούμερα στο φως με την ουρά της ˙
δεν ξέρω πολλά πράγματα από σπίτια
ξέρω πως έχουν τη φυλή τους, τίποτε άλλο.
Καινούργια στην αρχή, σαν τα μωρά
που παίζουν στα περβόλια με τα κρόσσια του ήλιου,
κεντούν παραθυρόφυλλα χρωματιστά και πόρτες
γυαλιστερές πάνω στη μέρα ˙
όταν τελειώσει ο αρχιτέκτονας αλλάζουν,
ζαρώνουν ή χαμογελούν ή ακόμη πεισματώνουν
μ' εκείνους που έμειναν μ' εκείνους που έφυγαν
μ' άλλους που θα γυρίζανε αν μπορούσαν
ή που χαθήκαν, τώρα που έγινε
ο κόσμος ένα απέραντο ξενοδοχείο.

Δεν ξέρω πολλά πράγματα από σπίτια,
θυμάμαι τη χαρά τους και τη λύπη τους
καμιά φορά, σα σταματήσω ˙
                                              ακόμη
καμιά φορά, κοντά στη θάλασσα, σε κάμαρες γυμνές
μ' ένα κρεββάτι σιδερένιο χωρίς τίποτε δικό μου
κοιτάζοντας τη βραδινήν αράχνη συλλογιέμαι
πως κάποιος ετοιμάζεται να 'ρθεί, πως τον στολίζουν
μ' άσπρα και μαύρα ρούχα με πολύχρωμα κοσμήματα
και γύρω του μιλούν σιγά σεβάσμιες δέσποινες
γκρίζα μαλλιά και σκοτεινές δαντέλες,
πως ετοιμάζεται να 'ρθεί να μ' αποχαιρετήσει ˙
ή, μια γυναίκα ελικοβλέφαρη βαθύζωνη
γυρίζοντας από λιμάνια μεσημβρινά,
Σμύρνη Ρόδο Συρακούσες Αλεξάντρεια,
από κλειστές πολιτείες σαν τα ζεστά παραθυρόφυλλα,
με αρώματα χρυσών καρπών και βότανα,
πως ανεβαίνει τα σκαλιά χωρίς να βλέπει
εκείνους που κοιμήθηκαν κάτω απ' τη σκάλα.

Ξέρεις τα σπίτια πεισματώνουν εύκολα, σαν τα γυμνώσεις.


ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
ΚΙΧΛΗ
Α΄ Το σπίτι κοντά στη θάλασσα
εκδ. ΙΚΑΡΟΣ

γυναίκα βαθυκύανη, μετείκασμα του Βασίλη Πολύζου 2012

Βασίλης Πολύζος, ανθρωπόδηκτοι

       ανθρωπόδηκτοι
                     (ή περί βραβείων)

αρχόμενοι περί των δακνόντων ζώων γράφειν
είπε ο Αιμίλιος
την αρχήν από των ανθρωποδήκτων ποιησόμεθα (1)

μάρτυς μου ο θεός και να συχωρεθώ
συνέχισε ο Αιμίλιος
γνωστός στους παροικούντες ως εκπαραθυρωτής
μίσησα τον πλησίον μου ως εμαυτόν
τόσες ώρες τόσοι πολλοί στον προθάλαμο
κλέβοντας ο ένας την ανάσα του άλλου
χαμογελώντας πότε πότε
μ’ όλα τα δόντια σε εγρήγορση

έχω μια συνταγή για τις δαγκωματιές
μου ’πε εμπιστευτικά την άλλη μέρα ο Αιμίλιος
παρμένη από τον Αρχιγένη (2)
γιατρό του ίδιου του αυτοκράτορά μας
του Τραϊανού

προχρίσας ελαίω
μαράθρου ρίζαν λειώσας μετά μέλιτος
άχρι αν καθαρθή το έλκος χρω (3)

ανθρωπόδηκτοι, ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από τα ποιήματα προς ρωμαίους (2002-2003)
© Βασίλης Πολύζος, 8.2.2003

Ο Αιμίλιος ως Αρχιγένης,
μια "ψηφιδωτή" ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου, 2005

Σημειώσεις:
(1) , (3) Συνταγή για τη θεραπεία δαγκωμάτων από άνθρωπο
που αποδίδεται στον σπουδαίο Έλληνα γιατρό Αρχιγένη από την Απάμεια,
που άσκησε το επάγγελμα αυτό στη Ρώμη επί Τραϊανού.
(2) Για τον Αρχιγένη σας παραπέμπω στο έξοχο πόνημα
του Αιμιλίου Δημ. Μαυρουδή, Αρχιγένης Φιλίππου Απαμεύς,
ο βίος και τα έργα ενός Έλληνα γιατρού στην αυτοκρατορική Ρώμη,
έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών 2000, από όπου (σελ. 367)
και τα λήμματα με πλάγια γράμματα στο ποίημα.

Θανάσης Κοσμίδης, Οι τραπεζίτες / Βασίλης Πολύζος, exposure

exposure

εκείνα τα καλοκαίρια μας

κάηκαν

από υπερβολική έκθεση στο φως

η βροχή

ήταν μια υπόθεση μνήμης

λίγο σκουριασμένο νερό στη στέρνα

στο σκουπιδότοπο

ένας γέρος έστηνε ποντικοπαγίδες

βέβαιο ματ σε τρεις κινήσεις

αλλάξαμε λίγα ξερά φύλλα

η σιωπή μας μύριζε

παλιό μελάνι

στην παραγκούπολη

ένα παιδί κλoτσούσε

άδεια κονσερβοκούτια

κι ύστερα χάθηκε

στην ανακύκλωση

των μετάλλων

Βασίλης Πολύζος,
exposure

12+1 μοναχικά ποιήματα

εκδ. ΕΡΙΦΥΛΗ 2005

σκίτσο

μην κυνηγάς άδικα τα κουνούπια

μια φιλική προσφορά στο μπλογκ

του μεγάλου Θανάση Κοσμίδη

Μαρία Γ.

         Μαρία Γ.
       του Βασίλη Πολύζου
                                          ex tunc


Πάει τόσος καιρός.
Τόσοι κάκτοι.
Έτη φωτός, έτη σκότους.
Στο δίχτυ του ήλιου το γυμνό κορμί της.
Τραγούδια σβησμένα στο παλίμψηστο.
Το πρόσωπό της δεν εστιάζει.
Τα χρώματά της σε διάχυση:
[Το αλαβάστρινο. Το κρινένιο. Το παπαρουνί.
Το νέρινο. Των χλωρών σταχυών. Των δακρύων.
Του ίσκιου σε βαθύ ουρανό.
Του σφυγμού στο ανοιχτό κοχύλι.
Της σιωπής.]


Τα λόγια της αιωρούνται απαλά, χωρίς ήχο,
—νιφάδες χιονιού στην παγωμένη λίμνη.
Μιλάει για τα σημάδια που αφήσαμε
στην αμμουδιά του Απρίλη;
Για το βιαστικό ηλεκτρισμό των χειλιών μας
στη γωνιά της καφετέριας;
Για την ξαφνική έκρηξη της βροχής
στον κόρφο μιας βιολέτας;


Τα λόγια της φτάνουν απαλά, χωρίς ήχο,
χωρίς νόημα.


Μαρία Γ., ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από το βιβλίο Επίλογοι και άλλα Κεκραγάρια
εκδ. Εριφύλη 1999

Tom, Dick & Harry

Tom,Dick & Harry
του Βασίλη Πολύζου

Οι ελάσσονες ποιητές
δεν έχουν θέση στον Παράδεισο.

Αυτή ’ταν η κατάληξη
μιας σοβαρής συζήτησης που ανοίξαμε
Σάββατο βράδυ, ξημερώνοντας των Φώτων,
στη Bella Pasta, στη γωνιά των καπνιστών.

[Είχαμε μοιραστεί μια πίτσα α-λα-Βιβάλντι,
φλογάτα καννελόνια με φτειασιδωμένο τσίλι,
φρούτι ντι μάρε και σκορδόψωμο
συν 12 μεγάλες Murphy’s.]

―Ταξιδεύουμε πάντα, είπε ο Τομ,
στη Θάλασσα των Αμφιβολιών ξυλάρμενοι,
χωρίς πυξίδα ή αστρολάβο on line,
χαμένοι στην ομίχλη τού μετα―,
δεν πρόκειται ν’ αράξουμε ποτέ
στο πρακτορείο της Καλής Ελπίδας.

―Πρέπει να κατακτήσουμε, είπε ο Ντικ,
εφτά αγέρωχα βουνά,
υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι,
μέχρι να φτάσουμε στο υψικάρηνο
Δάσος της Ποίησης.
όμως στην πύλη του στέκει άγρυπνος φρουρός
ο φοβερός Χουμ-baba
ποτέ δεν θα μπορέσουμε να μπούμε μέσα.

―The poets are in terror, είπε ο Χάρρυ
and the European mind drops, (1)
όμως για να μην πάει στράφι η ολονυχτία
ας παίξουμε ποιητικές προσομοιώσεις
όπως το κάναμε στα χρόνια της Οξφόρδης. (2)
Θα ξεκινήσω quasi-Seamus, είπε ο Χάρρυ,
θ’ ακολουθήσει ο Τομ οιονεί Αλεξανδρινός
κι ο Ντικ virtual μαύρος απ’ την Dixieland,
ύστερα πάλι απ’ την αρχή ad lib.,
η νύχτα έχει μεγάλο δρόμο ακόμη.


[Το βέβαιο ήταν πως θα κέρδιζε ο Χάρρυ,
απ’ όλους μας ο πιο μελετημένος,
έχοντας μάλιστα εκπονήσει διατριβή
επί διδακτορία με θέμα Oronooko,
or the History of the Royal Slave.] (3)

Έτσι λοιπόν, Σάββατο βράδυ, ξημερώνοντας των Φώτων, (4)
στη Bella Pasta, στη γωνιά των καπνιστών,
αρχίσαμε να ρίχνουμε έναν έναν
στο πάτωμα μεγάλους ποιητές
μαζί με τ’ αποτσίγαρα και τ’ αδειανά μπουκάλια.
Κι όταν πια συμπληρώθηκε ο κύκλος,
με την αποκοτιά που φέρνει το πιοτό
μπήκαμε μέσα κρατημένοι χέρι χέρι.

Και τότε -ώ της φρίκης! unreal mock’ry hence!- (5)
τρίζοντας το σανίδωμα υποχώρησε (6)
και γκρεμιστήκαμε στην Κόλαση.

(1) Αναφορά στον Ezra Pound ;
(2) Θα σας παραπέμψω πρόχειρα, είπε ο Χάρρυ, στην πρόσφατη μελέτη
του Henry Harmion, Simulating Poetry, O.U.P., 1997.
(3) Μυθιστορία της Aphra Behn, 1688.
(5) Macbeth, 3.iii.107.
(4) (6) Ο απαραίτητος Ελύτης.

Tom, Dick & Harry, ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από το βιβλίο DIZZILAND, εκδ. ΕΡΙΦΥΛΗ 2001


ο Αιμίλιος μπάρμαν στη Bella Pasta (Εδιμβούργο)
photo by Tom, Dick & Harry

Βασίλης Πολύζος, ευκίνητοι διάδρομοι / ομπρελοθήκη

ευκίνητοι διάδρομοι

βρέχει τρεις μέρες τώρα

θα γυρίσουν οι λαμπαδηδρόμοι

με τις δάδες τους σβησμένες

κι όμως καθένας θ’ απαγγείλει

το νενίκηκα που αποστήθισε

στα παιδικά του χρόνια

κι έπειτα θα βγει

απó την πίσω πόρτα των καμαρινιών

σε μια νύχτα

μ’ όλους τους διακόπτες χαλασμένους

παρακαλώ αφήστε

τις ειρωνίες σας στην ομπρελοθήκη

η στολή αξίζει

περισσότερο από τον θεατρίνο

θα τη φορέσουν κι άλλοι

το πανί της δοκίμασε

πολλούς ανέμους στ’ ανοιχτά

πολλά σώματαπου σηκώσαμε πνιγμένα

απ’ το ποτάμι

κι ας μην ξεχνάμε

είπε ο Αιμίλιος

κάθε φορά που σφάζουν

ο γραφιάς ξύνει τα μολύβια του

Βασίλης Πολύζος

ευκίνητοι διάδρομοι

από το βιβλίο 12+1 μοναχικά ποιήματα

ΕΡΙΦΥΛΗ 2005

ομπρελοθήκη

μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου

2012