Το ταξίδι του Αιμίλιου, ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!

         ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ! ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!

είναι ώρα να ξεγίνουν όσα δεν έγιναν

να ξεχάσουμε αυτά που δεν είπαμε

ν’ απαντήσουμε σ’ όσα δε ρωτήσαμε

να θερίσουμε αυτά που δε σπείραμε

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ! ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!

είναι ώρα να κλείσουμε το μαγαζί

ν’ αφήσουμε τις μπίρες μας μισοπιωμένες

ν’ αδειάσουμε τη γυάλα με τα χρυσόψαρα

ν’ απογράψουμε τα κάτουρα στο πριονίδι

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ! ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!

να σπρώξουμε τους ναυαγούς έεεόπ έεεόπ στο κύμα

να βγάλουμε ένα άλογο απ’ το συρτάρι

να πάμε βόλτα στο δάσος με τις κούκλες

να δεηθούμε υπέρ πλεόντων και οδοιπορούντων

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ! ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!

είναι ώρα να πούμε σουσάμι άνοιξε

είναι ώρα ν’αρχίσει η νυχτωδία

να υψώσουμε τα μάτια μας προς το φεγγάρι

να χαρούμε τ’ αλυχτήματα των σκύμνων

GOEDENAVOND GENTLEMEN!

TONITE THE CHILDPORNOCOLLECTION

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ!
ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από Το ταξίδι του Αιμίλιου στην ΄Ερημη Χώρα
εκδ. ΕΡΙΦΥΛΗ 2008

Goedenavond, Gentlemen!
φωτο.: Βασίλης Πολύζος
The London Zoo

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ (1)

Κώστας Κρεμμύδας: «Βασίλης Πολύζος:
Αυτό που βλέπουμε ήταν πάντα παρελθόν»


Η ομιλία-εισήγηση του Κώστα Κρεμμύδα,
ποιητή και εκδότη του περιοδικούΜανδραγόρας,
για την ποίηση του Βασίλη Πολύζου.

Από τα Πρακτικά του 29. Συμποσίου Ποίησης
(2-5 Ιουλίου 2009) με θέμα
Το μοντέρνο στην ποίηση, που κυκλοφόρησαν (2010)
και σε βιβλίο από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

Αναδημοσίευση από την ιστοσελιδα των εκδόσεων ΑΠΟΠΕΙΡΑ,
(apopeirates.blogspot.gr), της 1 Ιουνίου 2010, μαζί με
τα σχόλια και το κριτικό σημείωμα του σκηνοθέτη
Μηνά Ταταλίδη, που αναρτήθηκαν εκεί.


ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ

δεν ήταν βέβαια
η τυχερή μου μέρα
αφού παρέπλευσα αβλαβής
τον ανεμόεντα κάβο-Έλιοτ
να στήσω τις πατούσες μου εκατέρωθεν
της μεσημβρίας Γκρήνουιτς
να πάρω πιστοποιητικό
ελεύθερης ναυσιπλοΐας
(«zebra crossing», από τη συλλογή Μια δεύτερη ανάγνωση του ποιητή Κ* και άλλα αμφίδρομα, Απόπειρα, Μάρτιος 2008)
 
Ο Βασίλης Πολύζος σπούδασε Νοµικά και Πολιτικές και Οικονοµικές Επιστήµες. Δικηγορεί στην Αθήνα. Είναι µέλος της International Bar Association και του Human Rights Institute (Λονδίνο). Διετέλεσε επιµελητής ύλης και παρουσιαστής της τηλεοπτικής εκποµπής «Ελλάδα δεν είναι µόνο η Αθήνα» (ΕΡΤ-1, 1985–87). Συνεργάστηκε ως υπεύθυνος πολιτιστικού τοµέα στο ραδιοφωνικό σταθµό «Δίαυλος 10» (1987–88). Ήταν επίσης αρχισυντάκτης του περιοδικού Τα Αγροτικά (1983–87), διευθυντής της περιοδικής επιστηµονικής έκδοσης Αγροτικά Θέµατα (1984–85), εκδότης και διευθυντής του µηνιαίου εντύπου Ο Στρέφης (1982–86). Έχει δημοσιεύσει επτά ποιητικές συλλογές και αναρτά με ταχύτητα ποιήματά του στο ιστολόγιο emiliusx.blogspot.

Βιάζομαι να συνοψίσω γρήγορα με κίνδυνο να παραλείψω σημαντικά από όσα πολλά διεκπεραιώνονται ποιητικά στα ορατόρια/moratoria των βιβλίων του Βασίλη Πολύζου, αλλά και μέσω του blogger Αιμίλιου, ενός φιλοπαίγμονος και πολυπράγμονος alter ego του ποιητή Βασίλη Πολύζου. Ο τίτλος που προτάσσω, το ποιητικό απόσπασμα με το σύμβολο του αστεροσκοπείου Γκρίνουιτς/σήμα κατατεθέν της Αγγλίας, προφανώς ο Έλιοτ, η αμφίδρομη τεχνική που θέλει τον Πολύζο να κινείται άλλοτε ανάμεσα σε αναλυτικές επεξηγήσεις, σε λεπτομερείς χρονολογήσεις ποιημάτων, ή σε διαλογική και ηχητική σύνδεση ενίοτε αγγλικής και ελληνικής γλώσσας (Αν θέλεις να παίζεις/ push up the daisies), αλλά πάντοτε σε αυστηρώς αριθμημένα, σχεδόν α-χειροποίητα ποιητικά ανάτυπα, σε χαρτιά ξεχωριστού ειδικού/αισθητικού βάρους: «τυπωμένο σε χαρτί σαμουά/ μύριζε μοσκοσάπουνο ερμής/ πολυκαιρισμένο/ ένα μαγαζί σε δρόμο επαρχιακό/ όπου άνθιζαν οι μασχάλες της Αντωνίας/ με τα ρολά κατεβασμένα/ με τις σακούλες των ματιών γεμάτες/ εδώδιμα και αποικιακά/ αυτό που βλέπουμε ήταν πάντα παρελθόν», ερμηνεύουν ή αποκαλύπτουν τα εργαλεία της ποίησής του. Μαζί και η απαραίτητη διευκρίνιση: «οι λέξεις που σου δόθηκαν/ ήταν ήδη μαραμένες/ κι όμως μου αρέσει άσκοπα/ να τις ανακατεύω» που μπορεί να αξιοποιηθεί ως αυτοσαρκασμός, καυστικό (συνήθως κριτικό και ενίοτε επι-κριτικό χιούμορ), ειρωνεία, ενδόμυχος φόβος αλλά γιατί όχι και γλωσσικό-διανοητικό παιχνίδι του δημιουργού που βιάζεται να εισπράξει την εναντίωση του αναγνώστη, άρα τη δικαίωση. Άλλωστε στην ποίηση του Πολύζου υπάρχει άπλετος ζωτικός χώρος για παρερμηνεία, ερμηνεία, κατανόηση, συμμετοχή και αναζήτηση. Σαφέστατα είναι ένας από τους πλέον διαλεκτικούς ποιητές, αφού επιδιώκει να διαβάζει/να προεκτείνει το υπόλοιπο, το άλλο μισό της ποιητικής του σύλληψης, με τον απέναντί του συμμέτοχο.

Μένω με την απορία του «Αιμίλιος», για τον οποίο υποστηρίζεται βασίμως ότι ήταν ο πρωταγωνιστής στην ποιητική συλλογήDizziland (Εριφύλη, 2001) και εφευρέτης του Ηλιακού ποδηλάτου(Μεταίχμιο 2003). Διατηρώ τη βεβαιότητα της επίδρασης Έλιοτ, και δευτερευόντως Πάουντ, αλλά και της καλλιτεχνικής τους συνύπαρξης που εξακολουθεί να αξιοποιείται από τον Β. Π. Και τα τρία πρόσωπα (Αιμίλιος, Έλιοτ, Πάουντ) συνυπάρχουν στην πρόσφατη συλλογή του Το ταξίδι του Αιμίλιου στην Έρημη Χώρα(εκδ. Εριφύλη, Μάιος 2008). Υποθέτω πως ο ποιητής Κ* της δεύτερης ανάγνωσης στην ομότιτλη συλλογή (Απόπειρα, Μάρτιος 2008) είναι ένας εκ των Κωνσταντίνου Καβάφη και Κώστα Καρυωτάκη που κατά καιρούς συνομιλούν με την ποίηση του Πολύζου. Συμπεραίνω, από τη σημείωση «γωνία Κίμωνος κι Ερμού… Βόλος παιδικός», ως περιβάλλον αρχικής διαμόρφωσης του λόγου του, τον Βόλο. Παραθέτω απόσπασμα από το πρώτο ποίημα με τίτλο «μποτίλια στο πέλαγο?» της συλλογήςΑναμνήσεις προκάτ άνοιξης (Απόπειρα, 2006), με τη βεβαιότητα αυτοβιογραφικών αναφορών: «ο πόλεμος είχε κριθεί στο διπλανό τραπέζι/ πριν από το ξημέρωμα και δεν το πήρα είδηση/ να γραφτώ στον κατάλογο για τα λάφυρα// κι αργότερα με το πρώτο φύσημα του αγέρα/ πέταξαν οι λέξεις απ’ το ανοιχτό βιβλίο/ έπεα πτερόεντα// στ’ αθώα μας χρόνια ήταν αίθριος ο ήχος τους στ’ αυτί/ κι η γεύση του στη γλώσσα μας καβουρντισμένη ζάχαρη//κι όταν ιριδίζαμε ανάλαφρα στο φως/ γέμιζαν ασημένιες φυσαλίδες/ οι παρτιτούρες των κορυδαλλών/ πρωί πρωί γωνία Κίμωνος κι Ερμού […]». Κατά τα λοιπά ένα πλήθος στοιχείων παρεμβάλλονται μεταξύ αναγνώστη και δημιουργού αποκαλύπτοντας όχι επίδειξη αλλά ανάγκη πολλαπλών αναφορών, αναγνωσμάτων, επιρροών (σταματώ εδώ με την κατάχρηση των γενικών). Το 11ο ποίημα από τη συλλογήΜια δεύτερη ανάγνωση του ποιητή Κ* παραμένει ένας ονομαστικός κατάλογος/προσκλητήριο καλλιτεχνικής συνομιλίας όπως αυτή αποκρυπτογραφείται μέσα στο σώμα της ποίησής του: «εις το όνομα/ Φραγκίσκου Kafka Μπερτόλδου Brecht, Φρειδερίκου Hebbel, Φρίντας Kahlo, Σωτηρίου Dali, Φρειδερίκου Hölderlin, Dylan Thomas,[…] Παύλου, Κωστή Παλαμά, Σαλμάνου Rushdi, Γιώργου Σεφέρη, Ιωάννου Χρυσοστόμου […] Θωμά Stearns Eliot, Γουλιέλμου Shakespeare, δεσμευόμενος «Να ξεπληρώσει με τόκο αβάσταχτο/ ταξίδια που δανείστηκε από παρελθόντες ποιητές». Να συνεκτιμηθεί η χαρτογράφηση της εποχής μας εν μέσω ραδιούργων executives managers, η παράπλευρη παιδοκτονία (ή πατροκτονία;), ο βαρυπάτης αστυνομικός που «θα μοιράζει κλήσεις στα παιδιά του σαββατόβραδου/ που μόνο αυτά διαβάζουν/ τις αλληγορίες των ποδηλάτων» (συνειρμός δικός μου με Εμπειρίκο στον ορισμό της ποίησης ως ανάπτυξης στίλβοντος ποδηλάτου). Τέλος ο στίχος «βγάζοντας απ’ την τσέπη του γιλέκου του/ μια ψόφια κίχλη» μας παραπέμπει στον Σεφέρη, όπως και ο επόμενος, «ο ελπήνωρ-με-το-χάρισμα-του-καναρινιού», που θα πρότεινα να διαβαστεί σε αντιστοιχία με τον «Στρατή Θαλασσινό ανάμεσα στους αγάπανθους», από το Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄: «Κι οι σύντροφοι μένουν στα παλάτια της Κίρκης·/ ακριβέ μου Ελπήνωρ! Ηλίθιε, φτωχέ μου Ελπήνωρ!», αλλά και τους αντίστοιχους από τη Συλλογή, Ι του Τάκη Σινόπουλου: «Ήταν αυτός ο Eλπήνωρ πράγματι στα μαύρα κυπαρίσσια/ τυφλός από τον ήλιο και τους στοχασμούς/ σκαλίζοντας την άμμο μ’ ακρωτηριασμένα δάχτυλα./ Kαι τότε τον εφώναξα με μια χαρούμενη φωνή: Eλπήνορα/ Eλπήνορα πώς βρέθηκες ξάφνου σ’ αυτή τη χώρα;» Και ο Πολύζος σπεύδει να ιστορήσει τη συνέχεια στο δεύτερο μέρος της τρίτης ποιητικής ενότητας υπό τον τίτλο «Variazioni» (Παραλλαγές), στο ποίημά του «karaoke club»: «μια νύχτα μόνο μου χάρισε /η Κίρκη στο Graben/ ένα υστερόγραφο φεγγαριού/ στην έρημη φωλιά της αλεπούς/ χαμόγελο ολοκόκκινο/ πίσω από το ριπίδι των δαχτύλων/ στη μέση της σφιχτό ένα ασημένιο φίδι […]


Το φθινόπωρο του 1984 έχοντας την ευθύνη σύνταξης του μηνιαίου περιοδικού Τα Αγροτικά, ζήτησε συνεργασία από τον Ευγένιο Σπαθάρη προτείνοντας ως κεντρικό θέμα «Τα Αγροτικά του Καραγκιόζη», από όπου προέκυψε το ποίημα-διάλογος Πολύζου-Σπαθάρη «Ανάκριση του Καραγκιόζη». Καταγραφή-συμπύκνωση της προοδευτικής κοινωνικοπολιτικής προέλευσης του περίφημου λαϊκού ήρωα:

Όνομα Πατρός: Ξελιγωμένος
Όνομα Μητρός: Πεινασμένη
Το γένος: Λορδοκομείου
Τόπος γεννήσεως: Στη γωνιά στο τζάκι
Επάγγελμα: Χασομέρης
Μπόι: Πρώτο μέγεθος στάμνας ή κιούπι
Σχήμα προσώπου: Τυροτρίφτης
Χρώμα οφθαλμών: Γλαρά
Σχήμα μύτης: Μελιτζάνα αργίτικια
Πλάτη: Καταπιεζόμενη καμπούρα
Οικογενειακή κατάσταση: Τέσσερις κι ο κούκος
Χόμπι: Ξυπόλητος
Προτίμηση φαγητού: Φασόλια
Ακίνητη ιδιοκτησία: Αέρας κοπανιστός
Τεκμήρια: Αγροτικά των εφοπλιστών
Πήγες φαντάρος; Πως, στη Μακρόνησο
Σου αρέσει το Ροκ; Όταν με δέρνουν, το παραχορεύω

Το αναφέρω ως απλό δείγμα μιας άλλης διάστασης, της πολιτικής, χωρίς βεβαίως να ισχυρίζομαι ότι υπερτονίζεται στο έργο του Πολύζου, αλλά και δίχως να μπορεί να παραλειφθεί, δεδομένης της έκδηλης και εμφανούς ευαισθησίας του να επιλέγει να συγχρωτίζει με στίχους του αισθαντικούς «περιμένοντας να κατεβάσουμε τον νεκρό αδελφό μας/ χαζεύαμε τα επάργυρα αγγελάκια στην κορνίζα του ουρανού», στίχους πεισιθάνατους στο ποίημα «Death by air» από την πρόσφατη συλλογή «Το ταξίδι του Αιμίλιου…»: «διαβάζοντας/ καρκινικές επιγραφές τανάπαλιν/ θα θέλαμε να θυμόμαστε το θάνατο/ ως παρήχηση», ποιητικά αποφθεγματικούς: «η μόνη αλήθεια είναι τα χρώματα που αλλάζουν με το φως κάθε στιγμή», να συνδέει δηλαδή τους δυο άξονες της ανθρώπινης ύπαρξης: έρωτας-θάνατος, ζωή-δράση.

Ένα καταιγιστικό κύμα εκφράσεων με χιουμοριστική/(αυτό)σαρκαστική διάθεση που φτάνει να αποδομήσει τα πάντα: Υπέροχοι πλαστικοί άνθρωποι. Με γεωμετρική διάταξη αντιδράσεων. Πειθήνιοι στις προδιαγραφές τους. Απροβλημάτιστοι σαν τρίγωνα ισοσκελή./Λειτουργούν με μπαταρίες και με ρεύμα πόλεως. Εμφορούνται υπό υγιών αρχών… («Homo Plasticus», από τη συλλογή Επίλογοι και άλλα Κεκραγάρια, εκδ. Εριφύλη, 1999). Από την ίδια συλλογή σημειώνω το ποίημα «αλλάζοντας στάση στον ύπνο»: όνειρα πλάτης/ όνειρα δεξιάς πλευράς/ όνειρα αριστερής πλευράς/ στο ταβάνι πάντα ακοίμητος/ ο γλόμπος της εξουσίας// μιλήστε μου για τον ποιητή Ελύτη/ανέκραξε η κυρία Ιουλίτη.

Μια ευφυής μετάπλαση σε ποίηση και εικόνες απλών λέξεων φράσεων προτάσεων, που ταξινομούνται με ακρίβεια τοπιογράφου, παρελαύνουν μέσα από στις σελίδες των βιβλίων του Β. Π. εξιστορώντας συνήθως ή για την ακρίβεια υπογράφοντας ένα νέο κατάστιχο που φιλοδοξεί να συμπεριλάβει όλες τις επί γης ανθρώπινες και ταυτοχρόνως άυλες πράξεις: με το περιεχόμενο, το χρόνο δράσης ή αφήγησης, το ύφος, τη μορφή, να διακτινώνονται μεταξύ πράξεων των Αποστόλων, στίχους του Σοφοκλή από τον Οιδίποδα επί Κολωνώ, το έργο Η Νεκρά Θάλασσα του Θεόφιλου, τους ψαλμούς του Δαβίδ, μέχρι «τα λιγνά βυζάκια/ της ξαδελφούλας του της Έφης/ που δε φόραγε στηθόδεσμο».

Βασίλης Πολύζος
Crail, Kingdom of Fife

φθινόπωρο
σ’ αυτό το θολό νησάκι
απέναντι
φάνηκε τον Ιούλιο το πρώτο φάντασμα
ήταν κοπέλα
μας έγνεφε με τα λιγνά της χέρια
είπε ο μπάρμαν
στρώνοντας στο ποτήρι μου
τον αφρό της μπίρας
με ξύλινη σπάτουλα στον τοίχο το πηδάλιο
δείχνει τα οχτώ σημεία του ορίζοντα σ’ αποστρατεία
το εκκρεμές διφορούμενο
χωρίς λόγο ύπαρξης
ο άνεργος μυγοσυλλέκτης στο ταβάνι
κάποτε ταξίδεψα στην Κρήτη
είπε ο μπάρμαν
ήταν άλλη εποχή
ίσως φούξια
ίσως χρυσοπράσινη
στο παράθυρο προς τη μεριά του δρόμου
στοίχειωσε ασάλευτη παρθένα
ογδοντάχρονη plus
ασημένια περμανάντ μεσοπολέμου
χάρτινα χέρια
χάρτινη ράχη
διαβάζει paperback
ουδέν νεώτερον
από το δυτικόν μέτωπον
το χειμώνα έχουμε εδώ μεγάλη μοναξιά
είπε ο μπάρμαν

(από τη συλλογή 12+1 μοναχικά ποιήματα,
Εριφύλη, 2005)»

Ετικέτες: Βασίλης Πολύζος, Γράφουν για τα βιβλία

3 σχόλια:

areti είπε...

"αλλάζοντας στάση στον ύπνο" προκύπτουν ενίοτε όνειρα αυθάδη και μη αναμενόμενα, γοητευτικά επομένως...τέτοιες είναι οι λέξεις του Βασίλη Πολύζου που έχω την τύχη-έστω και διαδικτυακά - να γνωρίζω και που πετυχαίνει αβίαστα το πιο δύσκολο εγχείρημα :να συναρπάζει.

Βασίλη, μπράβο, μπράβο:)
να είσαι καλά!

1 Ιουνίου 2010 8:23 μ.μ.

Apopeiratikos είπε...

Άκρως ενδιαφέρουσα έκδοση 400 περίπου σελίδων με τα πρακτικά του Συμποσίου Ποίησης που είναι βέβαια αξιόλογος πολιτιστικός θεσμός. Και βεβαίως το ίδιο το θέμα του Συμποσίου "Το Μοντέρνο στην Ποίηση" που εξετάζεται με τρόπο σφαιρικό και πολυσχιδή. Το άρθρο του κ.Κρεμμύδα για την ποίηση του Πολύζου διεισδυτικό, με πλήθος αναφορών. Θέλω ακόμη να σημειώσω ιδιαίτερα την προσφορά του κ.Κρεμμύδα ως εκδότη του περιοδικού Μανδραγόρας.
Φίλος Αποπειρατικός

1 Ιουνίου 2010 11:50 μ.μ.

Μηνάς Ταταλίδης είπε...

Παρακολούθσα τις εργασίες του 29ου Συμποσίου και συμφωνώ με τις απόψεις του Κώστα Κρεμμύδα για την ποίηση του Βασίλη Πολύζου.
Τον Φεβρουάριο του 2007 μίλησα για την ποίηση του Βασίλη Πολύζου στη Στοά του Βιβλίου, στην παρουσίαση του βιβλίου του "αναμνήσεις προκάτ άνοιξης" που εκδόθηκε από την Απόπειρα. Μαζί μου μίλησαν για τον ποιητή και η Νίκη Ζορμπά, η Έλενα Κυρίτση, ο Σταύρος Σταυρόπουλος και ο Βασίλης Χατζηιακώβου.
Επιτρέψτε μου να παραθέσω μερικά αποσπάσματα από την ομιλία μου εκείνη:
..............................

"Πρέπει να τονισθεί εδώ ότι η ποιητική γλωσσοπλαστική δράση του ποιητή Βασίλη Πολύζου συνιστά ταυτόχρονα και την «πυρηνική σύντηξη» της ίδιας της γλώσσας. Τοιουτοτρόπως αναγεννάται η γλώσσα από το ίδιο το σώμα της κάθε φορά με διαφορετική φυσιογνωμία αλλά πάντοτε ρωμαλέα και γοητευτική. Ουσιαστικά πρόκειται για διαπλάτυνση των ορίων της σκέψης αυτής καθ’ αυτής. Εξάλλου ο γνωστός γλωσσολόγος και στοχαστής Νόαμ Τσόμσκυ επιβεβαίωσε με επιστημονικές μεθόδους ότι τα όρια της γλώσσας και της σκέψης ταυτίζονται. Με άλλα λόγια φτωχή γλώσσα ίσον φτωχή σκέψη.
………………………………………………………………………
Δεν τυχαίνει συχνά ένα ποιητικό έργο να περιέχει μέσα του και στοιχεία αυτοαναλυτικά χωρίς να προδίδει κατ΄ελάχιστον τη μουσική του, τον εσωτερικό του ρυθμό, την απαράμιλλη ευστοχία και συστοιχία των εννοιών του με την ρέουσα πραγματικότητα. Η ποίηση του Βασίλη Πολύζου συνδιαλέγεται συνάμα και με την ιστορία αλλά όχι κεντρικά. Οι παράμετροι της ιστορίας είναι που έχουν μεγαλύτερη σημασία και όχι τα κομβικά της σημεία.

Εξάλλου στις λεπτομέρειες της καθημερινότητας περιγράφονται πειστικότερα τα σημεία των όποιων ενδείξεων και αποδείξεων για το πνεύμα και τον τόνο μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. Παραθέτω ευθύς αμέσως, από τη συλλογή που παρουσιάζεται απόψε στίχους από το ποίημα karaoke club:

ήσυχα που αναπνέει η Κλεοπάτρα
η κλίνη της ευωδιαστός κέδρος του Λιβάνου
τα σεντόνια της κεντημένοι κρίνοι
επιθαλάμια μιξολύδια
ωριμάζουν στη σκοτεινιά της

Ο,τι θα ονομάζαμε προσωπική μυθολογία περνάει αναγκαστικά από τη μεθοδολογία της ενδελεχούς παρατήρησης των γεγονότων, της συγκριτικής τους ανάλυσης και, τέλος, από την κατασκευή ενός συστήματος εικόνων και δράσεων που λειτουργούν αναγωγικά σε σχέση με την βαθύτερη ουσία των εξεταζομένων θεμάτων.

Στον πυρήνα κάθε μύθου ο προσεκτικός ερευνητής θα ανακαλύψει εκείνα ακριβώς τα στοιχεία που συνυπάρχουν και στις μυθολογίες διαφορετικών περιοχών και εποχών. Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα από τον Levis Strauss αλλά και τον Sir James George Frazer.

Η ποιητική μυθολογική διάσταση του Βασίλη Πολύζου αντανακλάται όμως εξίσου δημιουργικά και στο σημαντικότατο για τον άνθρωπο πεδίο του ερωτισμού. Η εγκαθίδρυση της συμβολικής τάξης στο επίπεδο των ερωτικών επιθυμιών, ακόμη και αν δεν είχε προκύψει ως εξελικτικός παράγοντας της λιμπιντικής ορμής θα έπρεπε να είχε εφευρεθεί. Κι αυτό γιατί θα έπρεπε να ικανοποιηθεί κάπως ανέξοδα η ταυτότητα έρωτα και θανάτου (όταν ο έρωτας δείχνει το αληθινό του πρόσωπο). Από το ποίημα ραψωδία rap της συλλογής αναμνήσεις προκάτ άνοιξης διαβάζουμε:

μια ραψωδία rap μπορεί ο καθένας
Από το φινιστρίνι του υπογείου ν΄ανεβάσει
Σκουπίζοντας το ταγγισμένο φως με την παλάμη
Θα δει τη λιτανεία των πελμάτων
Θα χαρεί τη σιωπηλή εποποιία των γοφών.
Ίσως περάσει αργότερα κι η Julia Roberts
Ευωδιάζοντας σιτρόν και άγριο γιασεμί.
………………………………………………………………..
Συμπερασματικά θα έλεγα ότι η συλλογή αναμνήσεις προκάτ άνοιξης που παρουσιάζεται απόψε είναι ένα ταξίδι ζωής και θανάτου. Μία σύγχρονη Οδύσσεια όπου διακυβεύονται τα πάντα, οι αξίες και οι παρακαταθήκες του ανθρωπίνου γένους, με στόχο να καταπλεύσουμε κάποτε στην Ιθάκη του πραγματικού ανθρώπου…
………………………………………………………………………..
Μηνάς Ταταλίδης, σκηνοθέτης

2 Ιουνίου 2010 8:05 μ.μ.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
(από πάνω πρας τα κάτω):

Ο Κώστας Κρεμμύδας στη Στοά του Βιβλίου (28.4.2011)
 στην παρουσίαση του βιβλίου Κρεολή Σελήνη

Ο Βασίλης Πολύζος στο βιβλιοπωλείο Ιανός (27.6.2008)
στην παρουσίαση του βιβλίου
μια δεύτερη  ανάγνωση του ποιητή Κ* και άλλα αμφίδρομα
Ο Μηνάς Ταταλίδης στη Στοά του Βιβλίου (7.2.2007)
στην παρουσίαση του βιβλίου
αναμνήσεις προκάτ άνοιξης

12+1 μοναχικά ποιήματα - Unter den Linden

Unter den Linden

του Βασίλη Πολύζου

κοίταξα μέσα σου και είδα

τη δική μου έρημο

όπου νήστεψα σαράντα μερόνυχτα

εκτός χρόνου

έπειτα ήρθαν τα όνειρα

βροχή απέραντη

με χρώμα καφετί

καμιά λέξη σου δεν είχε

έναν κόκκο παραμυθιού

παρά μονάχα

μιαν αόριστη ανησυχία

κάποιος θα πάρει το κλειδί

κάτω από το χαλάκι της εξώπορτας

θ’ ανοίξει αθόρυβα

θα σύρει ως το χολ κι ως το σαλόνι

κι ως την κρεβατοκάμαρα

τη μυρουδιά των καναλιών

θα δοκιμάσει

το νερό στη μπανιέρα

κατάλληλο ούτως ειπείν

για ενόργανο έρωτα

ή για ρωμαϊκή αυτοκτονία

αν είχα σχήματα λόγου

θα ξαναγύριζα

σ’ αυτές τις καθημερινές

που συζητούσαμε

την προδιάθεση των φαντασμάτων

στα πρωινά της Κυριακής

που βγάζαμε το σκύλο βόλτα

υπό τας φιλύρας

Βασίλης Πολύζος

Unter den Linden

από το βιβλίο 12+1 μοναχικά ποιήματα

εκδ. ΕΡΙΦΥΛΗ 2005

Linda

μετείκασμα του Βασίλη Πολύζου

2012

prevailing cultural trends: sexhibitionism

sexhibitionism
ένα σονέτο του Βασίλη Πολύζου

s
se
sex
sexh

sexhi
sexhib
sexhibi
sexhibit
.

sexhibiti
sexhibitio
sexhibition

sexhibitioni
sexhibitionis
sexhibitionism

sexhibitionism

© Βασίλης Πολύζος 2009

Εύα και Όφιςμια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2004

Βασίλης Πολύζος, 12 watercolors: haiku

haiku
                to Silena ex nunc

the child carves a heart
on the morning’s tender skin
cherries kiss the snow

από τη σειρά
12 watercolors
(αδημοσίευτα)
©Βασίλης Πολύζος 1996

watercolor
μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2009

Βασίλης Πολύζος, ακουαρέλα

ακουαρέλα

μικρά φαντάσματα σε γκρίζο φόντο
κι η θάλασσα στρωμένη θειάφι
χορτάριασαν τα μάτια των απόντων
στο ράφι

Βασίλης Πολύζος
ακουαρέλα
από το βιβλίο DIZZILAND
ΕΡΙΦΥΛΗ 2001

απουσία
εικαστικό του Βασίλη Πολύζου 2012

Βασίλης Πολύζος, ως εγνώσθη

ως εγνώσθη

 του Βασίλη Πολύζου

στο δρόμο
ανάμεσα σ’ ασβεστωμένους τοίχους
με λουλακί παράθυρα
κάτω από φως βραδείας καύσεως
χωρίς περιττές σκιάσεις
φάνηκαν τα πήλινα σώματα
τα πήλινα χέρια
χλεύη κεραμέως

κάποιος με ψαθάκι μεσοπολέμου
ροζ επιστήθιο μαντίλι
και λοιπά παραφερνάλια
γλίστρησε στο πεζοδρόμιο
πατώντας πάνω σε βρεγμένον ήλιο

ως εγνώσθη βραδύτερον
κατά την νεκροψίαν
εξ ακριτομυθιών
αλλά και εκ του τρόπου συνδέσεως
του μύστακος μετα του υπογενείου του
αυτός δεν ήτο ρώσος
ήτο πρώσος

ποιήματα στο συρτάρι
© Βασίλης Πολύζος 18.3.2006

δεν έχει ασφοδίλια, μενεξέδες, μήτε υάκινθους

                              Γιώργος Σεφέρης  

         
         Ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ
                         ΣΤΟΥΣ ΑΓΑΠΑΝΘΟΥΣ

Δεν έχει ασφοδίλια, μενεξέδες, μήτε υάκινθους·

πώς να μιλήσεις με τους πεθαμένους.

Οι πεθαμένοι ξέρουν μονάχα τη γλώσσα των λουλουδιών·

γι' αυτό σωπαίνουν

ταξιδεύουν και σωπαίνουν, υπομένουν και σωπαίνουν

παρά δήμον ονείρων, παρά δήμον ονείρων.

Αν αρχίσω να τραγουδώ θα φωνάξω

κι α φωνάξω-

Οι αγάπανθοι προστάζουν σιωπή

σηκώνοντας ένα χεράκι μαβιού μωρού της Αραβίας

ή ακόμη τα πατήματα μιας χήνας στον αέρα.

Είναι βαρύ και δύσκολο, δε μου φτάνουν οι ζωντανοί·

πρώτα γιατί δε μιλούν, κι ύστερα

γιατί πρέπει να ρωτήσω τους νεκρούς

για να μπορέσω να προχωρήσω παρακάτω.

Αλλιώς δε γίνεται, μόλις με πάρει ο ύπνος

οι σύντροφοι κόβουνε τους ασημένιους σπάγκους

και το φλασκί των ανέμων αδειάζει.

Το γεμίζω κι αδειάζει, το γεμίζω κι αδειάζει·

ξυπνώ

σαν το χρυσόψαρο κολυμπώντας

μέσα στα χάσματα της αστραπής,

κι ο αγέρας κι ο κατακλυσμός και τ' ανθρώπινα σώματα,

κι οι αγάπανθοι καρφωμένοι σαν τις σαΐτες της μοίρας

στην αξεδίψαστη γης

συγκλονισμένοι από σπασμωδικά νοήματα,

θα 'λεγες είναι φορτωμένοι σ' ένα παμπάλαιο κάρο

κατρακυλώντας σε χαλασμένους δρόμους, σε παλιά καλντερίμια,

οι αγάπανθοι τ' ασφοδίλια των νέγρων:

Πώς να τη μάθω ετούτη τη θρησκεία;

Το πρώτο πράγμα που έκανε ο θεός είναι η αγάπη

έπειτα έρχεται το αίμα

κι η δίψα για το αίμα

που την κεντρίζει

το σπέρμα του κορμιού καθώς τ' αλάτι.

Το πρώτο πράγμα που έκανε ο θεός είναι το μακρινό ταξίδι·

εκείνο το σπίτι περιμένει

μ' ένα γαλάζιο καπνό

μ' ένα σκυλί γερασμένο

περιμένοντας για να ξεψυχήσει το γυρισμό.

Μα πρέπει να μ' αρμηνέψουν οι πεθαμένοι·

είναι οι αγάπανθοι που τους κρατούν αμίλητους,
όπως τα βάθη της θάλασσας ή το νερό μες στο ποτήρι.

Κι οι σύντροφοι μένουν στα παλάτια της Κίρκης·

ακριβέ μου Ελπήνωρ! Ηλίθιε, φτωχέ μου Ελπήνωρ!

Ή, δεν τους βλέπεις;

-"Βοηθήστε μας!"-

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη.

                                           Τράνσβααλ, 14 Γενάρη '42

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ - ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΑΠΑΝΘΟΥΣ
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ, Β΄
ΙΚΑΡΟΣ

εικόνα:

δεν έχει ασφοδίλια, μήτε μενεξέδες, μήτε υάκινθους
μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2005

Βασίλης Πολύζος, δακτυλισμοί σε τρίχορδο φθινόπωρο

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΟΛΥΖΟΣ
δακτυλισμοί σε τρίχορδο φθινόπωρο

με διάχυτα χρώματα σκοτωμένα

κοιτάζοντας

ώρα πολλή

το φθινόπωρο βάδιζε

κατα τη θάλασσα

ανέμελα

κι άλλοτε

γύρω γύρω στο βάλτο

με τα ήρεμα κουνούπια

τους είδε να περνούν

πέρα απ’ τις λεύκες

στρατιά ατέλειωτη

κρατώντας

τα κεφάλια τους

σε πιάτο

κι ο ιερεύς

ψεκάζοντας με θυμίαμα

τους βολβούς

doon heid up paws

thank god

we’ve jaws

ανοίγοντας μια τρύπα

στο κρανίο

του βίσονα

το μεγάλο ποίημα

τρώει

το μικρό

τα φυλαχτά βεβαίως

έχουν δύναμη

και τ΄ αποτρόπαια

and

the globalization

of dreams

δακτυλισμοί σε τρίχορδο φθινόπωρο
από τα ποιήματα προς ρωμαίους
©Βασίλης Πολύζος 2002-2003

εικόνα:
Isaac Levitan (1860-1900)
Autumn
Watercolour and graphite on paper
31,5 x 44 cm
(ανάμνηση από μια επίσκεψή μου
στην Tretyakov Gallery στη Μόσχα  -  Β.Π.) 

Αιμίλιος: "περί λιστών, ή όπως ακούγεται"! / The Magician

̶ Τι λέτε για το στικάκι με τη λίστα;
 ρώτησα τον Αιμίλιο.

̶  Δεν είναι  στικάκι,
  είναι στιχάκι
  που τραγουδιέται τελευταία
  από το συγκρότημα Red Lines της  Διζιλάνδης,
  μου εξομολογήθηκε.
  Ιδού:

«Η λίστα, η λίστα
  τ΄αρχεία σου ξύσ’ τα!»
«Τ΄αρχεία μου ξύνω
  δεκάρα δε δίνω»!

εικόνα:
The Magician
χαρτί τράπουλας Tarot
πειραγμένο από τον aim.